Vì sao "Flex thành tích" trong bài luận lại khiến bạn...mất điểm

Bạn có từng gặp người mà… chỉ mới nói chuyện 3 phút đã thấy họ flex: flex GPA 9 chấm, Flex IELTS 8.5, flex nhận được học bổng 3 năm liên tiếp của trường, hay từng là “chủ xị” của… chục dự án?

Ban đầu có lẽ bạn sẽ thấy ấn tượng đó, nhưng dần dần sẽ… thấy mệt phải hông?

Bài luận học bổng cũng vậy.

Nếu bạn biến nó thành một bài “CV có cảm xúc”, kể thành tích, vai trò, danh hiệu, thì … hội đồng xét tuyển cũng sẽ thấy mệt.

Tháng rồi, trên mạng xã hội xôn xao về một nhân vật có thành tích cực khủng apply vào 18 trường Đại học Mỹ, nhưng cuối cùng bị 15/18 trường từ chối. Đó là Zach Yadegari.

Zach Yadegari - 18 tuổi, viết trong bài luận gửi các trường đại học lớn ở Mỹ như sau: "Tôi biết lập trình từ 7 năm tuổi. 10 tuổi đi dạy về coding. 12 tuổi phát hành app đầu tiên trên App Store. 14 tuổi tạo được web game online kiếm $60,000 / năm. 16 tuổi đã là triệu phú." (các bạn có thể Google để xem full luận của Zach Yadegari)

Theo quan sát của mình, việc “khoe thành tích trong luận” như trên thực ra không hiếm. Từ quá trình hỗ trợ sửa luận cho mentee thì mình nhận ra là có một nhóm các ứng viên vẫn cố gắng chêm thành tích vào, và dù thành tích được chêm nhiều hay ít, thì cũng làm bài luận của bạn mất điểm (và trong trường hợp của Zach, nhận đến 15 lời từ chối!). Và dưới đây là 3 lí do:

𝟏. 𝐓𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐭𝐢́𝐜𝐡 đ𝐚̃ 𝐜𝐨́ 𝐜𝐡𝐨̂̃ 𝐫𝐢𝐞̂𝐧𝐠 đ𝐞̂̉ 𝐭𝐡𝐞̂̉ 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐧 𝐫𝐨̂̀𝐢

Bảng điểm, CV, thư giới thiệu đều đã nói rõ bạn giỏi thế nào. Nếu bài luận cũng chỉ liệt kê lại những điều đó, bạn đang lãng phí không gian quý giá, nơi mà hội đồng học bổng muốn thấy bạn là ai, nghĩ gì, học được gì.

Mình lấy ví dụ một câu flex sẽ trông thế này: “Tôi là Chủ nhiệm CLB tiếng Anh, đã tổ chức 3 sự kiện lớn cho 250 người ...”

Okay, vầy thử thế này thì sao?

“Lần đầu tổ chức sự kiện CLB Tiếng Anh, chỉ có 5 bạn đến. Tôi thất vọng vô cùng. Nhưng rồi tôi xem lại có điều gì bất ổn, thì nhận ra rằng việc chỉ có 5 bạn đến là do . Giờ thì... mọi thứ đã khác.”

𝟐. 𝐕𝐢𝐞̂́𝐭 𝐭𝐨𝐚̀𝐧 𝐭𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐭𝐢́𝐜𝐡 𝐝𝐞̂̃ 𝐤𝐡𝐢𝐞̂́𝐧 𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 𝐭𝐚 𝐧𝐠𝐡𝐢̃ 𝐛𝐚̣𝐧... 𝐭𝐡𝐢́𝐜𝐡 𝐩𝐡𝐨̂ 𝐭𝐫𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠

Một bài luận mà toàn là: “Tôi đã…”, “Tôi giành được…”, “Tôi lãnh đạo…” dễ thành bài PR cá nhân khô khan (Thực ra những cụm này đưa vào CV thì có thể sẽ giúp làm sáng CV. Mình sẽ dành riêng 1 bài để hướng dẫn các bạn viết CV).

Bạn xem thử đoạn này ha: “Tôi từng sợ nói tiếng Anh đến mức run bần bật khi được mời giới thiệu bản thân bằng tiếng Anh trong buổi học đầu tiên ở Đại Học. Nhưng rồi tôi đã đứng trước ban giám khảo và hàng trăm khán giả trong một cuộc thi hùng biện bằng tiếng Anh. Và đây là câu chuyện của tôi…” (Đây là câu chuyện có thật của mình). Thì đó, những câu chuyện như vậy lại khiến người đọc gật gù vì thấy sự nỗ lực của bạn.

Một scenario khác của việc “flex”: luận đọc từ đầu đến đuôi, không hẳn toàn là thành tích, nhưng mọi chuyện diễn ra “đẹp như mơ”, nhân vật chính không thấy một chút khó khăn trở ngại nào. Luận mentee cũng hay rơi vào trường hợp này. Khi đó, ở góc độ là người đọc, mình sẽ tự đặt câu hỏi: Ủa mọi thứ suôn sẻ vậy đó ah? bạn này có khó khăn gì không? Bạn í đã giải quyết nó thế nào? Kết quả ra sao?

Hội đồng không cần một người “chỉ biết tỏa sáng”. Họ tìm một ứng viên biết mình là ai, hiểu vì sao mình chọn con đường này, và có nội lực để bền bỉ đi tiếp.

𝟑. 𝐓𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐭𝐢́𝐜𝐡 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐜𝐡𝐚̣𝐦 đ𝐞̂́𝐧 𝐜𝐚̉𝐦 𝐱𝐮́𝐜 𝐜𝐮̉𝐚 𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 đ𝐨̣𝐜. 𝐍𝐡𝐮̛𝐧𝐠 𝐜𝐚̂𝐮 𝐜𝐡𝐮𝐲𝐞̣̂𝐧 𝐭𝐡𝐢̀ 𝐜𝐨́

Người ta sẽ nhớ câu chuyện bạn kể hơn là danh hiệu bạn đạt. Một câu chuyện đời thực, có cảm xúc, có xung đột, dù nhỏ thôi, lại có sức “ở lại” lâu hơn cả một bảng thành tích hoành tráng.

Thú thật đi, thứ giữ chân bạn ở lại những bài viết về học bổng, về luận du học của mình, là giá trị của những bài viết, là con người của mình thể hiện qua suy nghĩ, cảm xúc, quan điểm, chứ không hẳn là những thành tích mình từng đạt được, đúng hông?

---

Tips cho bạn: nếu bạn đang không biết “khoe thành tích thế nào cho khéo” trong bài luận, hãy dừng lại một chút. Thay vì viết như đang giới thiệu bản thân trên sân khấu, hãy thử viết như đang kể chuyện cho một người bạn cũ: thật lòng, giản dị và có cảm xúc xem sao nhé. Bạn thử chọn một đoạn trong CV và viết lại theo kiểu kể chuyện nhé. Viết xong rồi, bạn có thể gửi cho mình xem thử cũng được ha.