Kinh nghiệm viết luận du học: 4 bước tự review luận (self-editting) hiệu quả

Bạn đã bao giờ đăng một tấm ảnh lên Facebook, thấy ổn áp trong điện thoại, nhưng lên feed thì ôi thôi… tối thui, màu bệt, nhìn như chụp bằng camera thời ông bà ta chưa?

Bài luận du học cũng vậy! Đừng viết xong rồi “đọc lướt thấy ổn” là nộp luôn (Mình từng như thế, rất rất nhiều lần, đọc ổn nộp ngay và rồi, tạch!). Viết lần là rồi quen, tạch nhiều lần rồi mới có mấy bài tâm huyết để chia sẻ cho các bạn cùng đọc. Đây cũng là quy trình mình sửa bài với mentee, nên đảm bảo chất như nước cất! Okay, bắt đầu ha!

𝐁𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝟏: 𝐓𝐡𝐚𝐲 đ𝐨̂̉𝐢 𝐠𝐨́𝐜 𝐧𝐡𝐢̀𝐧
Bạn viết xong draft rồi đúng không? Đừng sửa (self-edit) hay nộp ngay nha ngay nha. Một tips mình thấy hữu dụng là để bài luận nghỉ ngơi một ngày (hoặc ít nhất vài tiếng), sau đó quay lại đọc với tâm thế của một người khác

Có một nguyên tắc khoa học gọi là hiệu ứng khoảng cách (Spacing Effect) và hiệu ứng ngủ (Sleep Effect)—chúng giúp bạn nhìn nhận lại bài viết với góc nhìn mới mẻ hơn sau một thời gian nghỉ.

Nói đơn giản, nếu bạn vừa viết xong và sửa ngay, não bạn vẫn còn "bám dính" vào mạch suy nghĩ cũ, dẫn đến việc khó nhận ra lỗi sai hoặc điểm chưa ổn. Nhưng nếu để bài viết nghỉ ngơi vài tiếng hoặc qua đêm, não bộ sẽ có thời gian xử lý thông tin trong nền, giúp bạn phát hiện ra những chỗ cần cải thiện mà lúc trước không nhận ra.

Đây là một vài câu hỏi mình thường hỏi bản thân khi self-edit (đối với cả tiếng Việt và tiếng Anh):
- Câu mở đầu có đủ cuốn hút không? (Hay đọc xong thấy nhạt như trà đá không đường?)
- Đọc lướt có hiểu ngay nội dung không?
- Bài có trả lời được cho câu hỏi của đề bài không? Có phần nào thừa, phần nào thiếu không?

𝐁𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝟐: 𝐊𝐢𝐞̂̉𝐦 𝐭𝐫𝐚 𝐭𝐢́𝐧𝐡 𝐥𝐨𝐠𝐢𝐜
Khi đọc một bài luận (luận nào cũng vậy chứ không kể riêng luận du học), cái mình quan tâm đầu tiên, là tính logic của bài luận. Tức là nó có trả lời đúng đủ câu hỏi của đề không, nội dung chính của từng đoạn có hợp lí không? Có đoạn nào không phục vụ cho chủ đề không? Có Đoạn nào đọc mãi mà chưa biết nó nói về cái gì không (hic, vụ này nhiều lắm!)

Kiểm tra tính logic là một trong những phần quan trọng trong việc viết. Nó khó, và nó cũng đòi hỏi soi chiếu nhiều để nhận ra lỗ hổng trong logic lập luận.

Bạn muốn được kiểm tra tính logic trong bài luận của mình? Đừng ngừng ngại post bài vào Hội review luận du học để … “nhận gạch xây nhà” nha!

𝐁𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝟑: 𝐂𝐚̆́𝐭, 𝐠𝐨̣𝐭, 𝐭𝐢̉𝐚 𝐧𝐨̣̂𝐢 𝐝𝐮𝐧𝐠
Bạn có thấy câu này có phần thừa không? “Since I was a little child, I have always been fascinated by the way in which human psychology works.”

Thực ra nó không thừa khi đứng một mình, nhưng câu sẽ có phần thừa nếu đứng trong bối cảnh một bài luận, trong mạch diễn đạt. Mình sẽ gợi ý bỏ đoạn đầu “Since I was a little child” đi, vì ai cũng biết bạn đang kể chuyện bạn hồi nhỏ rồi.

Tất cả những đoạn vòng vo, dư thừa – mình sẽ cắt đi để bài luận được gọn gàng và cô đọng. Mình hay đọc kĩ, đọc từng câu và thử bỏ bớt một phần. Nếu câu vẫn giữ được ý nghĩa thì tức là phần đó thừa!

𝐁𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝟒: 𝐊𝐢𝐞̂̉𝐦 𝐭𝐫𝐚 𝐭𝐮̛̀ 𝐯𝐮̛̣𝐧𝐠 (𝐰𝐨𝐫𝐝 𝐜𝐡𝐨𝐢𝐜𝐞)
Thử ha, nếu bạn chọn 1 trong 2 câu dưới đây, bạn sẽ chọn đưa câu nào vào luận của mình?

Câu 1: My insatiable thirst for knowledge propels me towards uncharted intellectual frontiers.
Câu 2: I have always been seeking answers to the unknown.

Tâm lí của hầu hết các thí sinh viết luận, là làm sao để luận “nghe có vẻ học thuật”. (Thực ra mình cũng từng như vậy. Lúc trước chưa có chat GPT thì mình sử dụng từ điển Ozdic để tra những từ nghe xịn nhất để đưa vào bài) Nhưng thực tế là (1) Đôi khi việc thay thế những từ “bình dân” thành những từ nghe cool ngầu thì y như rằng, sẽ có chỗ chắp ghép nửa mùa, quê không ra quê, thành thị không ra thành thị. (2) Ở góc độ người đọc, mình sẽ thích (và cảm thấy dễ chịu hơn) với một bài luận chân thật, rõ ràng, hơn là một bài đầy từ hoa mỹ nhưng sáo rỗng.

Cho nên, luôn luôn cân nhắc việc sử dụng từ ngữ cho hợp với vibe của bài, với thông điệp cần truyền tải, và quan trọng nhất là, hợp với con người của bạn!

---
𝐎𝐤𝐚𝐲, 𝐥𝐨̛̀𝐢 𝐤𝐞̂́𝐭: Hi vọng 4 bước chính trong khâu self-edit một bài luận du học hữu ích cho bạn:
-Thay đổi góc nhìn
-Kiểm tra tính logic
-Cắt, gọt, tỉa nội dung
-Kiểm tra từ vựng

Nếu bạn có thói quen chỉnh sửa ảnh trước khi post, thì đừng quên self-edit bài luận của mình trước khi gửi cho người khác (aka mentor hay bạn bè) đọc nha !

Nếu bạn đang bí ý tưởng hoặc không biết làm sao để biến câu chuyện của mình thành một bài luận ấn tượng, đừng ngại inbox DEDU nhé!

Nếu bạn đã có luận và muốn được review phờ-reeee, đừng ngừng ngại join Hội review luận du học của DEDU nha!