"Học bổng" hay "mồi tuyển sinh"? 6 câu hỏi phản biện bạn nên đặt khi thấy một chương trình du học “siêu hấp dẫn”

Tuần rồi có một mentee háo hức gửi cho mình Học bổng bạn ấy chuẩn bị apply. Sau khi xem qua thì mình khuyên, với hồ sơ của em ấy, nên tìm những học bổng khác. Và đây là lí do:

Full học bổng cho người nộp 3 loại hồ sơ

50% học phí cho người nộp 2 loại hồ sơ

Và… nhận học bổng ngay nếu chỉ nộp CV + đóng tiền

Nghe tưởng cơ hội mở rộng cho nhiều người, nhưng thực ra là chiến lược phân tầng học phí thông minh. Nếu không đặt câu hỏi phản biện đúng, bạn rất dễ nhầm lẫn giữa “học bổng” thật và “chiêu sinh” có gắn mác học bổng.

Thêm một ví dụ khác nhé:

Có chương trình quảng cáo là “toàn phần”, nhưng nếu để ý kỹ thì lại là giảm học phí 30%, không hỗ trợ sinh hoạt, vé máy bay, bảo hiểm hay visa. Có bạn apply xong mới biết là phải đóng hơn 500 triệu/năm, vì cái “full” kia chỉ tính riêng học phí học kỳ đầu.

Mình từng chứng kiến không ít lần có bạn thấy chữ Fully-funded hay Học bổng toàn phần, kèm deadline tới gần thì là “nhảy số” nộp hồ sơ ngay mà hông chịu đánh giá Chương trình thế nào, có uy tín hay không, có đáng để apply hay không.

Từ kinh nghiệm cá nhân của mình, một “học bổng xịn” thường có những đặc điểm như sau:

-Có tiêu chí rõ ràng, cạnh tranh minh bạch. (Mình làm trong ngành mình biết, có nhan nhản các CT không có tiêu chí lựa chọn ứng viên hoặc tiêu chí rất mập mờ)

-Được tài trợ bởi trường, chính phủ, tổ chức uy tín.

-Hướng tới phát triển học thuật, nghiên cứu hoặc đóng góp xã hội (Bạn tự thử đặt câu hỏi: Người ta trao học bổng vì mục đích gì?)

Khi thấy một chương trình “tặng học bổng”, bạn hãy pause lại hoặc hoặc hỏi trực tiếp bên tổ chức) để phân biệt một chương trình học bổng có yếu tố thương mại hay không:

1. Ai tài trợ chương trình học bổng này? Là chính phủ, tổ chức phi lợi nhuận, trường đại học, hay một công ty giáo dục? Nếu là công ty tư nhân hoặc trung tâm du học, thì có thể bạn cần cảnh giác về tính thương mại nha.

2. Có bao nhiêu suất học bổng? Có công bố danh sách người trúng tuyển không? Học bổng thật thường giới hạn số lượng và công khai kết quả. Còn học bổng “giảm học phí” kiểu thương mại thường mở rộng cho hầu hết ai nộp.

3. Học bổng này bao gồm những chi phí gì? Chỉ học phí? Có sinh hoạt phí, vé máy bay, bảo hiểm, visa không? Nếu chỉ “hỗ trợ một phần học phí” thì khả năng là discount có điều kiện, không phải học bổng toàn phần.

4. Quá trình xét tuyển ra sao? Có phỏng vấn, viết luận, yêu cầu thành tích không? Học bổng thật yêu cầu nỗ lực thể hiện năng lực qua các vòng ứng tuyển. Còn nếu học bổng nào yêu cầu chỉ cần nộp CV, bảng điểm là xong, thì bạn nên đặt dấu hỏi lớn.

5. Có điều kiện gì sau khi nhận học bổng không? Bạn phải học đủ năm? Phải Làm đại sứ thương hiệu? Hay cần cam kết đóng thêm khoản nào không? Như học bổng Fulbright mình nhận có cam kết trở về nước 2 năm sau khi hoàn thiện CT (để đóng góp cho nước mình).

6. Học phí gốc là bao nhiêu? Học bổng giảm bao nhiêu %? Nếu không công khai học phí gốc mà chỉ nói “giảm 30%”, thì giảm trên cái gì? "Học bổng" dạng discount hoặc automatic scholarship thì gần như ai nộp cũng nhận được (chỉ cần đủ điều kiện đầu vào).

Thường ghi kiểu: “Lên đến 50% học phí” hoặc “Giảm $5000”, nhưng học phí ban đầu có thể đã được nâng lên (ai biết được)?! Một số trường tư ở Úc, Mỹ, Canada, hoặc trường chưa đủ thứ hạng vẫn dùng hình thức này để thu hút sinh viên quốc tế.

Không phải chương trình nào cũng “lùa gà” và không phải Scholarship nào có yếu tố thương mại cũng “xấu”, có những trường hợp “học bổng thương mại” nhưng vẫn tạo được trải nghiệm học tập tốt và phù hợp với budget của mình, bạn cũng có thể cân nhắc kĩ lưỡng. Message cuối cùng: hãy đảm bảo là bạn có đủ thông tin trước khi quyết định apply một chương trình nào học bổng nào đó.

Nếu bạn đang chưa biết đánh giá mức độ uy tín của học bổng hay chưa biết học bổng nào phù hợp với profile hiện tại của bản thân, đừng ngại ping mình, mình sẽ “scan” giúp bạn ha!